Her – Κριτική ταινίας

Βρισκόμαστε σε ένα όχι και τόσο μακρινό μέλλον, όπου η τεχνητή νοημοσύνη έχει εξελιχθεί αρκετά ώστε να δημιουργεί σχέσεις με τους ανθρώπους — ακόμα και συναισθηματικές και ερωτικές.

Ο μοναχικός και ευαίσθητος Theodore Twombly (Joaquin Phoenix), ο οποίος εργάζεται γράφοντας προσωπικές επιστολές για λογαριασμό άλλων, μετά από έναν χωρισμό αποφασίζει να εγκαταστήσει ένα προηγμένο λειτουργικό σύστημα γνωρίζοντας έτσι τη «Σαμάνθα» (με τη φωνή της Scarlett Johansson). Η Σαμάνθα είναι φιλική, έξυπνη, ευαίσθητη, με χιούμορ. Γρήγορα δημιουργείται ανάμεσά τους μια βαθιά, αληθινή σύνδεση που θυμίζει τις πιο ουσιαστικές ανθρώπινες σχέσεις.

Η ταινία Her, σε σκηνοθεσία του Σπάικ Τζόνζι, αγγίζει διαχρονικά αλλά και σύγχρονα ζητήματα: την ανάγκη για εγγύτητα και αγάπη, την αποξένωση του σύγχρονου ανθρώπου και, φυσικά, την επίδραση της τεχνολογίας στις ανθρώπινες σχέσεις. Είναι μια ρομαντική ιστορία που ξεφεύγει από τα συμβατικά, ένα σύγχρονο παραμύθι με υπαρξιακές αναζητήσεις.

Οι σχέσεις είναι δύσκολες, ασταθείς, αποστασιοποιημένες. Οι άνθρωποι φαίνεται να προτιμούν τον ασφαλή χώρο της οθόνης από τη ρευστή και απρόβλεπτη επαφή με τους άλλους ανθρώπους. Ο Theodore, πληγωμένος από τον πρόσφατο χωρισμό του, βρίσκει στη Σαμάνθα την τρυφερότητα και την αποδοχή που του λείπει.

Η ειρωνεία του ρόλου του Theodore είναι ότι ενώ γράφει υπέροχα, συγκινητικά γράμματα αγάπης για άλλους, δεν ξέρει πώς να αγαπήσει πραγματικά ο ίδιος. Κρύβεται πίσω από τις λέξεις, όπως τόσοι πολλοί άνθρωποι κρύβονται πίσω από τις οθόνες. Και την ίδια στιγμή, η Σαμάνθα, ένα «προϊόν», αρχίζει να αναπτύσσει υπαρξιακές αγωνίες. Θέλει να καταλάβει τον εαυτό της, να εξελιχθεί, να βιώσει την εμπειρία του χρόνου και να νιώσει συναισθήματα. Δεν είναι πια απλώς ένα πρόγραμμα. Η αγάπη της γίνεται πολύπλοκη, απαιτητική, σχεδόν… ανθρώπινη.

Αυτό που κάνει το Her ξεχωριστό είναι πως δεν δαιμονοποιεί την τεχνολογία. Αντίθετα, παρουσιάζει με τρυφερότητα και νοσταλγική διάθεση μια μελλοντική καθημερινότητα που μοιάζει πλέον οικεία. Παρόλο που η ταινία γράφτηκε το 2013, πριν η τεχνητή νοημοσύνη γίνει αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μας, σήμερα πλέον διαβάζουμε για ανθρώπους που συνομιλούν καθημερινά με chatbot, έχουν «συντροφιά» ψηφιακές φωνές ή ακόμη «αγαπούν» και χαρακτήρες που δεν υπάρχουν.

Προς το τέλος, υπάρχει μια σκηνή που ξεχωρίζω ιδιαίτερα όπου πέταλα αιωρούνται αργά, τονίζοντας πως η ζωή συνεχίζετε χωρίς τεχνολογική μεσολάβηση και ότι μπορεί να υπάρξει ομορφιά ακόμα και σε έναν αποχωρισμό.

Η σκηνοθεσία είναι πολύ καλή και οι ερμηνείες ενδιαφέρουσες. Ο Joaquin Phoenix αποδίδει με εσωτερικότητα τον Theodore, ενώ η φωνή της Johansson καταφέρνει να δημιουργήσει έντονα συναισθήματα.

Μια ταινία επιστημονικής φαντασίας με ρομαντικά στοιχεία που τελικά είναι πιο ρεαλιστική από πολλές “ανθρώπινες” ιστορίες αγάπης. Μια υπενθύμιση ότι η ανάγκη για επαφή και κατανόηση δεν σταματά ούτε μπροστά στην τεχνολογία ούτε στην απόσταση.

Μια ταινία σύγχρονη, ευαίσθητη, με απρόσμενα ανθρώπινη ματιά, που προβληματίζει ενώ συγχρόνως μας διασκεδάζει.

Έτος: 2013

Κατηγορία: Επιστημονικής φαντασίας, Ρομαντική

Σκηνοθεσία: Σπάικ Τζόνζι

Πρωταγωνιστούν: Χοακίν Φοίνιξ, Σκάρλετ Τζόχανσον, Ολίβια Γουάιλντ, Έιμι Άνταμς, Ρούνεϊ Μάρα